Nawiewniki okienne — ciśnieniowe czy higrosterowane?

Postęp technologiczny w dziedzinie budowy okien sprawił, że aktualnie dostępne na rynku modele cechuje szczelność na najwyższym poziomie. Absolutna szczelność uniemożliwia poprawne działanie wentylacji, dlatego niezbędny będzie montaż nawiewników okiennych. Głównym problemem, z którym spotykają się w naszym klimacie te urządzenia, jest “nadmierna wentylacja” w okresie zimowym, wiążąca się przechłodzeniem pomieszczenia i nadmiernym zużyciem energii na jego ogrzewanie. Niniejszy tekst zaprezentuje dwa ich typy — ciśnieniowe i higrosterowane.

Budowa nawiewnika ciśnieniowego

Nawiewniki ciśnieniowe działają automatycznie dzięki sterownikowi ciśnieniowemu reagującemu na różnice ciśnień — Przepływ powietrza nie jest zależny od warunków atmosferycznych (zimno, wiatr). Umożliwiają także ręczną regulację. Zalicza się je do grupy nawiewników szczelinowych, montowanych w górnych (poziomych) profilach okna.

Składają się z dwóch elementów — montowanej na zewnątrz czerpni powietrza oraz regulatora po wewnętrznej stronie okna. Elementy te łączy umożliwiająca przepływ powietrza, wykonana w profilach okiennych szczelina.

Wspomniana automatyczna regulacja zachodzi dzięki umieszczeniu w czerpni aluminiowemu płatowi o aerodynamicznym kształcie, który unosi się pod wpływem w strumieniu powietrza. Wzrost prędkości strumienia unosi ów płat i obraca go wokół górnej krawędzi, przymykając w ten sposób przekrój przelotu. Płat opada w chwili spadku prędkości strumienia. Czerpnia wyposażona jest także w siatkę przeciwko owadom i w pełni chroni szczelinę przed wnikaniem opadów.

Umieszczony wewnątrz regulator ręczny pozwala na zmianę przepływu dzięki uchylnej klapce. Trzeba tutaj także wspomnieć, iż wyprodukowane w Polsce nawiewniki ciśnieniowe są idealnie dostosowane do panujących w naszym kraju warunków klimatycznych.

Modele tego typu poszczycić się mogą szeregiem zalet, do których niewątpliwie należą:

• bardzo precyzyjne automatyczne sterowanie ilością nawiewanego powietrza
• stały strumień nawiewanego powietrza, niezależnie od wilgotności, czy temperatury (przynajmniej bezpośrednio)
• dostosowywanie się do siły ciągu wentylacji
• zapobieganie skutkom złej wentylacji (np. zbyt duża wilgotność powietrza)
• ograniczenie nadmiernego dopływu powietrza.

W naszym klimacie chyba najważniejsza będzie ta ostatnia, gdyż pozwala ograniczyć straty cieplne w okresie grzewczym, a tym samym zmniejszyć koszty ogrzewania. Poza tym świetnie nadają się do instalacji w blokach mieszkalnych i innych wysokich budynkach, gdyż ich wydajność w obrębie całości budowli będzie bardzo zbliżona.

Za minusy tych konstrukcji można uznać:

• brak płynnej regulacji ręcznej (zwykle regulacja skokowa “off-min-max”)
• wygląd niektórych modeli i ich umiejscowienie w oknie może godzić w poczucie estetyki części osób.

Jak więc widać, plusy zdecydowanie przeważają nad minusami, które nie mają realnego wpływu na możliwości wykorzystania tych urządzeń.

Budowa nawiewnika higrosterowanego

Nawiewniki higrosterowane również działają automatycznie — w ich przypadku czynnikiem warunkującym wielkość przepływu jest względna wilgotność powietrza w pomieszczeniu. Wydajność jest w nich wprost proporcjonalna do wilgotności — zwiększa się wraz z jej wzrostem aż do ustalonego, maksymalnego poziomu. Zakres pracy tych urządzeń obejmuje 35 – 65% (70) wilgotności powietrza.

Zasadniczo również składa się z dwóch części, czyli czerpni i regulatora, połączonych szczeliną w górnym profilu okna (lub w ramie w przypadku okien drewnianych). Ten drugi zwykle jest nieco większy niż w przypadku nawiewnika ciśnieniowego.

Elementem sterującym jest tutaj higrometr, regulujący bezpośrednio położenie przepustnicy. Pomiar wilgotności możliwy jest dzięki zastosowaniu taśmy poliamidowej, pełniącej funkcję czujnika. Pod wpływem zmiany wilgotności przepływającego wokół niej powietrza taśma zmienia długość, powodując zmianę przepustowości urządzenia — zmienia się ilość powietrza, która przepływa przez nawiewnik. Zmiana długości taśmy wynosi 2-5 mm/m przy 10% wzroście wilgotności względnej. Nawiewniki są tak zaprojektowane, że powietrze zewnętrzne nie styka się bezpośrednio z czujnikiem. Czerpnia także i w tym typie chroni przed opadami i przedostawaniem się owadów. Regulacja ręczna możliwa jest dzięki przełącznikowi, zlokalizowanemu oczywiście wewnątrz.

Do zalet nawiewników tego typu zaliczają się:

• samoczynna regulacja na podstawie zmian wilgotności wewnątrz pomieszczenia
• usuwanie negatywnych skutków złej wentylacji (np. zbyt dużej wilgotności powietrza)
• stosunkowo szeroki zakres pracy
• niektóre modele umożliwiają stabilizację wielkości strumienia powietrza (np. Ventair Higroster).

Jak widać nawiewniki higrosterowane są mniej wszechstronne od ciśnieniowych i zachowają swoją skuteczność głównie w specyficznych warunkach klimatycznych.

Za ich minusy uznawane są:

• brak reakcji na zmiany ciągu wentylacyjnego
• reakcja na zmiany wilgotności powietrza może wiązać się z nadmierną wentylacją, a tym samym wychładzanie pomieszczeń
• stosunkowo duże rozmiary, przez co mogą szpecić okna.

Czym różnią się oba modele?

Oba typy przeznaczone są do pomieszczeń z wentylacją grawitacyjną lub mechaniczną wywiewną o współczynniku infiltracji mniejszym niż 0,3 m3/(mhdaPa2/3). Przepisy dotyczące nawiewników znaleźć można w Rozporządzeniu w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

W ogólnej opinii nawiewniki ciśnieniowe uchodzą za bardziej opłacalne ze względu na niezależność ich skuteczności od warunków atmosferycznych oraz oszczędność cieplną w okresie grzewczym — są więc lepiej przystosowane do polskiej pogody. Higrosterowane lepiej sprawdzą się w warunkach dużej wilgotności, ale o małych rocznych amplitudach temperatur.

Podsumowanie

Te dwa typy nawiewników różnią się między sobą nie tylko zasadami działania, ale w głównej mierze uniwersalnością zastosowania. W Polsce i jej klimacie z długim okresem wymagającym ogrzewania zdecydowanie lepiej wypadają nawiewniki ciśnieniowe — nie tylko zapewniają one stały dopływ świeżego powietrza, ale też pozwalają uniknąć wychłodzenia pomieszczeń w okresie grzewczym, a ich zdolność dostosowywania się do siły ciągu wentylacji sprawia, że są wręcz idealne do zastosowania w blokach mieszkalnych, których przecież nie brakuje w polskich miastach.